مسئولیت ریزش سنگ نمای ساختمان با کیست؟ زمانی سنگی از نما ریزش می کند چه باید کرد؟ آیا مالکین مقصر هستند یا سازنده؟ نقش مهندس ناظر این وسط چیست؟ آیا سنگ کار هم مقصر محسوب می شود؟

برای دانستن جواب سوالات بالا پیشنهاد می شود حتما ادامه این مقاله را مطالعه نمایید. از آنجا که ریزش و سقوط سنگ نما به امری شایع تبدیل شده است باید اطلاعات کافی در این خصوص داشت تا متضرر نشوید.

اهمیت بررسی موضوع ریزش سنگ نما

ریزش سنگ نمای ساختمان یکی از مشکلات جدی در محیط‌های شهری است که می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. این اتفاق نه‌تنها جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد، بلکه خسارات مالی سنگینی نیز به مالکان ساختمان‌ها و سایر افراد وارد می‌کند. در شهرهای بزرگ، تراکم ساختمان‌ها و تردد بالای عابران، خطرات ناشی از این موضوع را چندین برابر می‌کند.

یکی از مهم‌ترین دلایل پرداختن به این مسئله، عدم آگاهی کافی درباره مسئولیت‌های قانونی و فنی مرتبط با ریزش نما است. بسیاری از مالکین و سازندگان به دلیل عدم رعایت استانداردهای ساخت و نگهداری، باعث بروز چنین حوادثی می‌شوند. از طرف دیگر، نبود نظارت کافی از سوی نهادهای مربوطه و استفاده از مصالح بی‌کیفیت در پروژه‌های ساختمانی، این خطر را افزایش می‌دهد.

بررسی دقیق و جامع این موضوع، فرصتی برای ارائه راهکارهای مؤثر در پیشگیری از حوادث و کاهش خسارات فراهم می‌کند. همچنین، آگاهی‌بخشی به مالکان، پیمانکاران و نهادهای نظارتی در خصوص وظایف و مسئولیت‌هایشان، می‌تواند گامی مؤثر در کاهش خطرات ناشی از ریزش سنگ نمای ساختمان باشد.

در نهایت، توجه به این موضوع علاوه بر ارتقای ایمنی عمومی، می‌تواند فرهنگ نگهداری صحیح ساختمان‌ها را نیز در جامعه تقویت کند.

پیامدهای جانی و مالی حوادث ناشی از ریزش نما

ریزش سنگ نمای ساختمان یکی از خطرناک‌ترین حوادث شهری است که می‌تواند پیامدهای جانی و مالی سنگینی به همراه داشته باشد. این حوادث معمولاً به صورت ناگهانی رخ می‌دهند و افراد حاضر در محل را در معرض خطر قرار می‌دهند. به همین دلایل است که تثبیت سنگ نمای ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است.

از جنبه جانی، ریزش سنگ نما می‌تواند آسیب‌های شدیدی مانند جراحت‌های جدی، نقص عضو یا حتی فوت افراد را به دنبال داشته باشد. این حوادث به‌ویژه در مناطق پرتردد مانند پیاده‌روها، خیابان‌ها و محله‌های شلوغ شهری به یک تهدید جدی تبدیل می‌شوند. وقوع چنین اتفاقاتی علاوه بر آسیب‌های جسمانی، بار روانی و عاطفی شدیدی برای قربانیان و خانواده‌های آنان ایجاد می‌کند.

از نظر مالی، پیامدهای ناشی از ریزش نما شامل هزینه‌های تعمیر و بازسازی ساختمان، پرداخت غرامت به قربانیان، جریمه‌های قانونی و کاهش ارزش ملک است. در برخی موارد، اگر ساختمان بیمه نباشد یا مالک به دلیل عدم رعایت استانداردها مقصر شناخته شود، هزینه‌های سنگین‌تری متوجه وی خواهد شد. علاوه بر این، این نوع حوادث می‌تواند به اعتبار پیمانکاران یا شرکت‌های ساختمانی لطمه بزند و اعتماد عمومی به آنان را کاهش دهد.

در سطح اجتماعی، چنین حوادثی اغلب منجر به افزایش فشار بر نهادهای نظارتی و اجرایی برای اعمال قوانین سختگیرانه‌تر و نظارت بهتر بر ساخت‌وسازها می‌شود. بنابراین، پیامدهای ناشی از ریزش نما تنها به فرد یا ساختمان محدود نمی‌شود، بلکه تبعات گسترده‌تری بر جامعه و اقتصاد شهری دارد.

پرداختن به این پیامدها و تلاش برای پیشگیری از آن‌ها از طریق اجرای قوانین سختگیرانه، آموزش عمومی و بهبود کیفیت ساخت‌وساز، گامی اساسی در جهت کاهش خطرات و بهبود ایمنی شهری است.

چرا سنگ نما دچار ریزش می شود؟

ریزش سنگ نمای ساختمان یکی از مشکلات متداول در سازه‌های شهری است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. شناخت این عوامل می‌تواند به پیشگیری از این حوادث و کاهش خسارات جانی و مالی کمک کند.

اگر به طور خلاصه بخواهیم بگوییم عواملی همچون کیفیت نامناسب مصالح ساختمانی، اجرای نادرست و غیراصولی نما، فرسودگی و عدم نگهداری دوره‌ای، شرایط جوی و تغییرات اقلیمی، زلزله و لرزش‌های محیطی، خطاهای طراحی و نظارتی، عدم استفاده از اسکوپ و اتصالات مکانیکی و … مهمترین دلایل هستند. برای اطلاعات دقیق تر در این مورد می توانید به مقاله علت افتادن سنگ نما سر بزنید.

مسئولیت مالک ساختمان در قبال ریزش سنگ نما

مالک ساختمان نقش اساسی در حفظ ایمنی ساختمان و پیشگیری از حوادث ناشی از ریزش سنگ نما دارد. بر اساس قوانین حقوقی و اصول اخلاقی، مسئولیت مالک در این زمینه شامل موارد متعددی است که باید به طور جدی رعایت شوند.

تعمیر و نگهداری دوره‌ای ساختمان

یکی از وظایف اصلی مالک، بازرسی و نگهداری دوره‌ای نمای ساختمان است. فرسودگی سنگ‌ها، ترک‌خوردگی یا ضعف در اتصالات باید در بازه‌های زمانی مشخص بررسی و در صورت نیاز تعمیر شود. عدم انجام به موقع تعمیر سنگ نما، مالک را در برابر حوادث احتمالی مسئول می‌سازد.

رعایت استانداردهای ساخت و نصب

اگر مالک در مرحله ساخت یا بازسازی ساختمان نقش داشته باشد، موظف است از پیمانکاران مجرب و مصالح باکیفیت استفاده کند. انتخاب پیمانکاران غیرمتخصص یا صرفه‌جویی در هزینه‌ها به قیمت کاهش ایمنی نما، می‌تواند در آینده برای مالک مسئولیت قانونی به همراه داشته باشد.

انجام اقدامات پیشگیرانه

مالکان باید از ابزارها و روش‌های مناسب برای تثبیت سنگ‌های نما استفاده کنند، مانند به‌کارگیری اسکوپ‌های فلزی یا سیستم‌های مهار مکانیکی. این اقدامات می‌توانند خطر ریزش نما را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.

مسئولیت در برابر خسارات جانی و مالی

در صورت وقوع حادثه ناشی از ریزش سنگ نما، مالک ساختمان ممکن است بر اساس قوانین مدنی و کیفری ملزم به پرداخت غرامت به قربانیان شود. این مسئولیت به‌ویژه در مواردی که کوتاهی مالک در نگهداری یا رعایت استانداردها اثبات شود، سنگین‌تر خواهد بود.

لزوم بیمه مسئولیت مدنی

یکی از اقدامات ضروری برای کاهش بار مالی حوادث احتمالی، تهیه بیمه مسئولیت مدنی ساختمان است. این بیمه می‌تواند بخشی از خسارات جانی و مالی واردشده به افراد ثالث را جبران کند و فشار مالی مستقیم بر مالک را کاهش دهد.

رعایت الزامات قانونی و همکاری با نهادهای نظارتی

مالکان موظف به رعایت قوانین مرتبط با ایمنی و نگهداری ساختمان هستند. همکاری با شهرداری‌ها و سایر نهادهای نظارتی برای بررسی وضعیت نما و رفع مشکلات احتمالی از جمله وظایف قانونی آن‌ها به شمار می‌رود.

مسئولیت پیمانکار و سازنده در زمان ریزش سنگ نما

پیمانکاران و سازندگان ساختمان‌ها به‌عنوان افراد حرفه‌ای که مسئولیت اجرای پروژه‌های ساختمانی را بر عهده دارند، در صورت وقوع حوادثی نظیر ریزش سنگ نمای ساختمان، از نظر قانونی و اخلاقی موظف به پاسخگویی هستند. این مسئولیت‌ها به چند بخش اصلی تقسیم می‌شوند که در جدول زیر مشاهده می فرمایید.

عنوان مسئولیت	شرح وظایف و تعهدات پیمانکار و سازنده
رعایت استانداردهای فنی و اجرایی	اجرای تمامی مراحل نصب و اجرای نما بر اساس استانداردهای ملی و اصول مهندسی؛ جلوگیری از استفاده از روش‌های غیراصولی و تثبیت ضعیف سنگ‌ها.
انتخاب مصالح باکیفیت	استفاده از سنگ‌ها و مصالح مقاوم و سازگار با شرایط آب‌وهوایی و محیطی؛ پرهیز از به‌کارگیری مواد نامرغوب که باعث ریزش نما می‌شوند.
ارائه ضمانت‌نامه اجرایی	تعهد به ارائه ضمانت‌نامه کیفیت اجرای کار و جبران خسارات ناشی از نقص‌های احتمالی در مدت مشخص پس از اتمام پروژه.
نظارت دقیق بر اجرای پروژه	نظارت مستمر و دقیق بر عملکرد تیم‌های اجرایی و کارگران برای اطمینان از رعایت استانداردها و جلوگیری از بروز خطا در فرآیند نصب سنگ نما.
مسئولیت در برابر خسارات جانی و مالی	جبران خسارات جانی و مالی ناشی از ریزش نما در صورت اثبات کوتاهی در اجرای صحیح، استفاده از مصالح بی‌کیفیت یا عدم رعایت اصول ایمنی.
رعایت الزامات قانونی و نظارتی	پایبندی به قوانین ایمنی و مقررات ساخت‌وساز؛ دریافت مجوزهای لازم و رعایت دستورالعمل‌های مهندسی در تمامی مراحل پروژه.
تعهد به آموزش و آگاهی‌بخشی	آموزش نیروهای اجرایی و اطمینان از مهارت و تخصص آن‌ها برای جلوگیری از بروز خطاهای انسانی که منجر به کاهش ایمنی یا حوادث احتمالی می‌شود.

پیمانکاران و سازندگان به‌عنوان ارکان اصلی در فرآیند ساخت و نصب نما، وظایف و مسئولیت‌های حیاتی در برابر ایمنی ساختمان‌ها و پیشگیری از حوادث دارند. رعایت اصول مهندسی، استفاده از مصالح باکیفیت، ارائه ضمانت‌نامه و نظارت دقیق بر پروژه، می‌تواند ریسک وقوع حوادثی نظیر ریزش سنگ نما را کاهش داده و مسئولیت‌های حقوقی آن‌ها را به حداقل برساند. کوتاهی در این وظایف می‌تواند پیامدهای قانونی و مالی جدی برای آن‌ها به دنبال داشته باشد.

نقش شهرداری‌ها و نهادهای نظارتی در موضوع افتادن سنگ نما

شهرداری‌ها و نهادهای نظارتی به‌عنوان متولیان اصلی حفظ ایمنی و کنترل ساخت‌وساز در شهرها، نقش حیاتی در پیشگیری از حوادثی مانند افتادن سنگ نمای ساختمان دارند. این مسئولیت‌ها در چند محور اصلی قابل بررسی است.

عنوان نقش	شرح وظایف و اقدامات شهرداری‌ها و نهادهای نظارتی
تدوین و اجرای قوانین و مقررات	تدوین استانداردها و ضوابط مربوط به ساخت‌وساز و نصب نما؛ الزام پیمانکاران و مالکان به رعایت این قوانین و نظارت بر اجرای آن‌ها.
صدور مجوزهای ساخت و بازسازی	بررسی دقیق نقشه‌ها و مدارک فنی پروژه‌ها پیش از صدور مجوز؛ اطمینان از رعایت اصول فنی و ایمنی در طراحی و اجرای پروژه‌ها.
نظارت بر اجرای پروژه‌ها	بازرسی‌های دوره‌ای از مراحل مختلف ساخت‌وساز و نصب نما؛ اطمینان از استفاده از مصالح باکیفیت و اجرای اصولی نمای ساختمان.
بررسی ایمنی ساختمان‌های قدیمی	شناسایی ساختمان‌های قدیمی و فرسوده؛ اخطار به مالکان برای تعمیر یا بازسازی نماهای خطرناک و جلوگیری از وقوع حوادث احتمالی.
پیگیری حقوقی در صورت بروز حادثه	همکاری با مراجع قضایی برای شناسایی مقصران حادثه؛ الزام مالکان یا پیمانکاران به جبران خسارت‌های جانی و مالی ناشی از ریزش نما.
فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی	اطلاع‌رسانی به مالکان و سازندگان درباره اهمیت ایمنی نما از طریق کارگاه‌ها، بروشورها و رسانه‌ها؛ ارتقای آگاهی عمومی در این زمینه.
ارائه مشوق‌ها و حمایت‌های مالی	ارائه تسهیلات یا مشوق‌های مالی به مالکان برای بازسازی و ایمن‌سازی نماهای فرسوده؛ تشویق به رعایت اصول ایمنی در ساختمان‌های قدیمی.

قوانین و مقررات ایران در خصوص ریزش سنگ نما

در ایران، ریزش سنگ نما یا سقوط مصالح از نماهای ساختمان، به ویژه در مناطق شهری، می‌تواند تهدیدی جدی برای سلامت افراد و امنیت عمومی باشد. این موضوع از جنبه‌های مختلفی مورد توجه قرار گرفته و قوانین و مقررات مشخصی برای پیشگیری و برخورد با آن وجود دارد.

۱. مقررات و الزامات طراحی نما

یکی از اصول مهم در طراحی نماهای ساختمان‌ها رعایت استانداردهای فنی و مهندسی برای نصب سنگ‌ها و مصالح نمای خارجی است. این الزامات معمولاً تحت ضوابط ملی ساختمان، استانداردهای مربوط به مصالح ساختمانی، و آئین‌نامه‌های طراحی قرار دارد.

• آیین‌نامه طراحی ساختمان‌های بلند (آیین‌نامه ۲۸۰۰) یکی از مقررات مهم است که به طور غیرمستقیم به استحکام نما و لزوم طراحی صحیح آن اشاره دارد.
• استاندارد ملی ایران به شماره ۷۱۰۳ که به طراحی و نصب سنگ‌های نما اختصاص دارد، به بررسی مواردی چون نحوه اتصال، استفاده از پیچ و مهره‌های مناسب، مقاومت سنگ‌ها در برابر تغییرات اقلیمی و شرایط محیطی می‌پردازد.

۲. مسئولیت کارفرما و مهندسین ناظر

در پروژه‌های ساختمانی، مسئولیت رعایت استانداردها و مقررات فنی در خصوص نما و نصب مصالح نمای خارجی به عهده کارفرما، مهندسین مشاور و ناظران پروژه است. بر اساس قوانین، مهندسین ناظر باید نظارت دقیق و جامعی بر نحوه نصب سنگ نما داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه خطر یا ضعف در نصب، از ادامه کار جلوگیری کنند.

۳. حفظ ایمنی عمومی

یکی از مسائلی که در ایران به طور جدی پیگیری می‌شود، موضوع ایمنی عمومی در برابر سقوط سنگ نماست. در این راستا، شهرداری‌ها و دستگاه‌های مسئول موظف هستند که از ایمنی نماها به خصوص در ساختمان‌های بلند مرتبه و مناطق پر تردد اطمینان حاصل کنند. این موضوع در خصوص فصول سرد و بارندگی‌های شدید و بادهای قوی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

• ماده ۴۷ قانون شهرداری‌ها: این ماده به شهرداری‌ها اجازه می‌دهد که در صورت مشاهده خطرات احتمالی از جمله ریزش مصالح نما، نسبت به اصلاح وضعیت اقدام کنند و در صورتی که مالک یا سازنده همکاری نکرد، شهرداری می‌تواند به طور مستقیم وارد عمل شود.
• همچنین، در صورت ریزش سنگ نما و ایجاد خسارت یا آسیب به افراد، مسئولیت حقوقی آن به عهده مالک ساختمان است و وی باید خسارت‌های وارده را جبران کند.

۴. قانون مسئولیت مدنی

طبق قانون مسئولیت مدنی، هر فردی که به واسطه بی‌احتیاطی، بی‌توجهی یا عدم رعایت مقررات فنی موجب خسارت به افراد یا اموال عمومی شود، موظف به جبران خسارت خواهد بود. بنابراین، در صورتی که سنگ نما به علت عدم رعایت ضوابط استاندارد سقوط کند و آسیبی به افراد وارد شود، صاحب ساختمان یا مجری پروژه مسئول جبران خسارت است.

۵. نظارت و بازرسی شهرداری‌ها

شهرداری‌ها در سطح مناطق مختلف شهر موظف به بازرسی نمای ساختمان‌ها و اعلام خطر در صورت مشاهده نواقص و ایرادات احتمالی در نصب سنگ نما هستند. این بازرسی‌ها معمولاً از طریق بازرسان فنی شهرداری انجام می‌شود که وظیفه دارند تا از ایمنی نماها و ساختمان‌ها اطمینان حاصل کنند.

۶. مجازات‌ها و پیگیری حقوقی

در صورتی که ریزش سنگ نما منجر به آسیب به افراد یا وارد شدن خسارت مالی شود، قانونگذار مجازات‌هایی برای مسئولین پروژه (اعم از مالک، پیمانکار، یا مهندسین ناظر) پیش‌بینی کرده است. این مجازات‌ها می‌تواند شامل پرداخت دیه، جریمه‌های مالی، یا حتی مسئولیت کیفری باشد، به ویژه اگر این حوادث به دلیل بی‌توجهی به مقررات ایمنی یا نصب غیرمعتبر مصالح رخ داده باشد.

۷. مقررات تأسیساتی و خدماتی

برخی از سازمان‌های دولتی و خصوصی مانند سازمان نظام مهندسی و کانون کارشناسان رسمی دادگستری نیز در صورتی که حادثه‌ای در این زمینه رخ دهد، نقش کلیدی در کارشناسی و ارزیابی خسارت‌ها دارند و می‌توانند در پیگیری قانونی آن دخالت کنند.

نحوه تعیین مقصر در حوادث ریزش سنگ

تعیین مقصر در حوادث ریزش سنگ نما فرآیندی پیچیده است که بستگی به شرایط خاص هر حادثه دارد. برای تعیین مقصر در چنین حوادثی، باید جنبه‌های مختلف فنی، حقوقی و قانونی مورد بررسی قرار گیرند. به طور کلی، در حوادث ریزش سنگ نما، مقصر می‌تواند از میان چندین عامل یا فرد مختلف شناسایی شود. در اینجا به نحوه تعیین مقصر از جنبه‌های مختلف اشاره می‌کنم:

۱. بررسی فنی و مهندسی

در هر حادثه ریزش سنگ نما، اولین گام بررسی فنی و مهندسی است که نشان می‌دهد آیا نصب سنگ نما طبق استانداردهای مورد نظر انجام شده است یا خیر.

عوامل فنی که می‌توانند نقش در تعیین مقصر داشته باشند عبارتند از:

• عدم رعایت استانداردها در انتخاب مصالح: سنگ‌های نما باید از لحاظ کیفیت، مقاومت در برابر فشار، رطوبت، تغییرات دمایی و عوامل جوی انتخاب شوند. اگر انتخاب سنگ‌ها غیر استاندارد بوده باشد، مسئولیت به گردن تأمین‌کننده یا مجری پروژه خواهد بود.
• نصب نادرست سنگ‌ها: نصب سنگ نما باید با رعایت اصول فنی صورت گیرد. اگر سنگ‌ها به درستی نصب نشده باشند، مانند استفاده از اتصالات ناکافی یا نادرست، مقصر ممکن است پیمانکار یا مجری عملیات نصب باشد.
• سهل‌انگاری در طراحی: اگر طراحی نما بدون توجه به ویژگی‌های ساختاری ساختمان و نوع مصالح به درستی انجام نشده باشد، مهندس طراح مسئول خواهد بود.
• عدم رعایت ضوابط ایمنی: در صورتی که نمای ساختمان به دلیل شرایط جوی مانند باد شدید، بارش برف و باران و غیره آسیب دیده باشد، بررسی می‌شود که آیا تمهیدات ایمنی کافی در طراحی و نصب نما در نظر گرفته شده است یا خیر.

۲. مسئولیت کارفرما

کارفرما، به عنوان شخصی که پروژه را هدایت می‌کند، مسئولیت نظارت بر رعایت مقررات ساخت و ساز، انتخاب مجریان، و تأمین مصالح مناسب را بر عهده دارد. اگر کارفرما نظارت کافی نداشته باشد یا مصالح نامناسب را انتخاب کرده باشد، می‌تواند به عنوان مقصر شناخته شود.

۳. مسئولیت مهندس ناظر

مهندس ناظر وظیفه دارد که اجرای پروژه مطابق با طرح‌ها و استانداردهای فنی انجام شود. اگر مهندس ناظر در نظارت دقیق بر فرآیند نصب نما کوتاهی کرده باشد یا به اشتباه اجازه نصب مصالح نامناسب یا نصب نادرست را داده باشد، می‌تواند مسئول شناخته شود.

۴. بررسی علت‌های محیطی

در برخی موارد، ریزش سنگ نما می‌تواند به دلیل شرایط محیطی یا طبیعی مانند زمین‌لرزه، بادهای شدید، یا تغییرات شدید دما باشد. در این حالت، اگر ساختمان به طور مناسب برای چنین شرایطی مقاوم‌سازی نشده باشد، مسئولیت ممکن است بر عهده مهندسین طراح و کارفرما باشد.

۵. بررسی عدم رعایت مقررات شهرداری و بازرسی‌ها

شهرداری‌ها و مراجع نظارتی موظفند از ایمنی نماهای ساختمان‌ها اطمینان حاصل کنند. اگر این نهادها کوتاهی کنند و بررسی‌های لازم را به درستی انجام ندهند، ممکن است مسئول شناخته شوند.

۶. بررسی مقصر در صورت وجود نواقص در نگهداری و تعمیرات

در ساختمان‌های قدیمی‌تر، ریزش سنگ نما می‌تواند به دلیل فرسودگی یا عدم تعمیر و نگهداری مناسب سنگ‌ها باشد. در این صورت، مسئولیت نگهداری و تعمیرات به عهده مالک ساختمان است. اگر مالک به درستی از نما مراقبت نکرده و اقدام به تعویض یا تعمیر سنگ‌های آسیب‌دیده نکرده باشد، او مسئول خواهد بود.

۷. تحقیقات و گزارش‌های کارشناسی

در بسیاری از مواقع، برای تعیین مقصر دقیق نیاز به تحقیقات و گزارش‌های کارشناسی توسط افراد متخصص در این زمینه وجود دارد. این کارشناسان معمولاً از بین مهندسان عمران، معماری، یا کارشناسان رسمی دادگستری انتخاب می‌شوند. این افراد بررسی می‌کنند که آیا اصول فنی در طراحی، اجرا، و نگهداری نما رعایت شده است یا خیر.

۸. مسئولیت کیفری و مدنی

در صورتی که ریزش سنگ نما موجب آسیب جانی یا خسارت به اموال شود، مسئولین پروژه ممکن است علاوه بر مسئولیت مدنی (جبران خسارت مالی) با مسئولیت کیفری نیز روبه‌رو شوند.

• مسئولیت مدنی: در این صورت، مقصر باید خسارت وارده به افراد یا اموال را جبران کند. این مسئولیت می‌تواند شامل دیه برای آسیب‌های جانی و هزینه‌های تعمیر و جبران خسارت‌های مالی باشد.
• مسئولیت کیفری: اگر ریزش سنگ نما به دلیل بی‌احتیاطی یا عدم رعایت مقررات ایمنی باشد، مسئولین می‌توانند تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و ممکن است با مجازات‌های کیفری روبه‌رو شوند.

۹. مراجعه به مراجع قضائی و دادگاه

در صورت بروز حادثه و ایجاد خسارت، قربانیان یا آسیب‌دیدگان می‌توانند به مراجع قضائی مراجعه کرده و با ارائه شواهد و مستندات، مسئولیت را از افراد مختلف پیگیری کنند. دادگاه می‌تواند با استناد به گزارش‌های کارشناسی، نظرات شهرداری، گزارش‌های پلیس، و اسناد مختلف، مقصر را تعیین کند و به تبعات قانونی آن رسیدگی نماید.

به نقل از وبسایت نماسازان پیشرو و طبق مطالعات میدانی مسئولیت سازنده در قبال افتادن سنگ نما تا 15 سال پس از تحویل ساختمان ادامه دارد. در این مدت، اگر سنگ نما بر اثر عواملی مانند استفاده از مصالح نامرغوب، اجرای نامناسب، یا عدم نظارت کافی سازنده ریزش کند، سازنده مسئول جبران خسارت‌های وارد شده به افراد و اموال خواهد بود.

برای اثبات مسئولیت سازنده در قبال افتادن سنگ نما، لازم است که شاکی مدارکی مانند گزارش مهندس ناظر، عکس‌ها و فیلم‌های از محل حادثه و شهادت شهود را ارائه دهد. در صورت وقوع حادثه افتادن سنگ نما، شاکی می‌تواند برای پیگیری شکایت خود به مراجع قضایی مراجعه کند.

مطالعه چند پرونده واقعی در خصوص سقوط سنگ نما

در ایران، حوادث ناشی از ریزش سنگ نما در چند سال اخیر باعث خسارات جانی و مالی بسیاری شده است. برخی از این پرونده‌ها به شدت رسانه‌ای شده‌اند و در نتیجه توجه بیشتری به مسائل ایمنی نماهای ساختمانی جلب کرده‌اند. در اینجا به بررسی چند پرونده واقعی در این زمینه می‌پردازیم که در آن‌ها تلفات جانی و مالی رخ داده است.

۱. پرونده ریزش سنگ نما در تهران (خیابان ولی‌عصر) – ۱۳۹۷

یکی از حوادث مهم و تکان‌دهنده در تهران مربوط به ریزش سنگ نما در یکی از ساختمان‌های بلندمرتبه در خیابان ولی‌عصر بود. در این حادثه، یکی از سنگ‌های بزرگ نمای ساختمان که به دلیل عدم نصب صحیح و ضعف در اتصالات، از محل خود جدا شد و بر روی پیاده‌رو افتاد. متأسفانه، این حادثه به مرگ یک زن و جراحت شدید به دو نفر دیگر منجر شد. قربانیان در حال عبور از پیاده‌رو بودند که سنگ سنگین به سر یکی از آنان برخورد کرد و او را به کام مرگ فرستاد. به طور قطع پیچ و رولپلاک نما در تهران تا حد زیادی می تواند از بروز این چنین اتفاقات ناگئاری جلوگیری نماید.

جزئــیات پــرونده:

• علت ریزش: بر اساس بررسی‌های کارشناسی، دلیل اصلی ریزش سنگ‌ها عدم نصب صحیح و استفاده از اتصالات ضعیف بود. همچنین، به دلیل نبود نگهداری و نظارت مستمر، سنگ نما به مرور زمان دچار ضعف شد.
• تلفات: یک کشته و دو مجروح.
• مسئولیت: کارفرما و پیمانکار پروژه به دلیل عدم رعایت استانداردهای ایمنی در نصب سنگ نما مسئول شناخته شدند. در این حادثه، مهندس ناظر و شهرداری نیز به دلیل کوتاهی در نظارت به عنوان مقصرین اضافی شناسایی شدند.
• نتیجه: این پرونده به دادگاه ارجاع شد و مسئولین پروژه موظف به پرداخت دیه به خانواده متوفی و همچنین هزینه‌های درمانی مجروحان شدند. علاوه بر این، جریمه‌های مالی سنگینی به پیمانکار و کارفرما اعمال گردید.

۲. پرونده ریزش سنگ نما در تبریز (بازار تبریز) – ۱۳۹۸

در یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین بازارهای ایران، در شهر تبریز، یک حادثه ناگوار رخ داد که طی آن یک سنگ نمای بزرگ از یک ساختمان قدیمی تجاری ریزش کرد و بر روی گروهی از افراد که در حال خرید بودند، سقوط کرد. این حادثه که در روزهای شلوغ بازار رخ داد، منجر به کشته شدن دو نفر و زخمی شدن شش نفر دیگر شد. برخی از مصدومان به شدت آسیب دیدند و چند نفر از آنها برای درمان به بیمارستان منتقل شدند. به همین دلایل است که اهمیت پیچ و رولپلاک نما در تبریز بیش از پیش خودنمایی می کند!

جزئــیات پــرونده:

• علت ریزش: بررسی‌ها نشان داد که سنگ‌های نما به دلیل فرسودگی ناشی از عمر طولانی و عدم تعمیر و نگهداری به‌موقع، دچار آسیب شده بودند. این ساختمان که بیش از پنجاه سال از ساخت آن می‌گذشت، برای مدت طولانی به حال خود رها شده بود و مسئولین ساختمان اقدام به بازبینی و تعمیر نمای خارجی نکرده بودند.
• تلفات: دو کشته و شش زخمی.
• مسئولیت: در این حادثه، مالک ساختمان و همچنین شرکت‌های قبلی که در ساخت و نگهداری این بنا دخیل بودند، مسئول شناخته شدند. این حادثه به دلیل عدم رسیدگی و نظارت به وضعیت ساختمان و نماها منجر به وقوع حادثه شد.
• نتیجه: دادگاه حکم به پرداخت دیه به خانواده‌های قربانیان و همچنین هزینه‌های درمانی مصدومان صادر کرد. علاوه بر این، حکم جریمه مالی برای مالک ساختمان به دلیل عدم رعایت مسئولیت نگهداری صادر شد. همچنین، شهرداری تبریز نیز به دلیل عدم نظارت بر ایمنی نماهای ساختمان‌ها مورد انتقاد قرار گرفت.

۳. پرونده ریزش سنگ نما در مشهد (مجتمع تجاری در خیابان احمدآباد) – ۱۴۰۰

در یک مجتمع تجاری بزرگ در شهر مشهد، ریزش سنگ‌های نما در یک روز شلوغ باعث بروز تلفات جانی شد. این حادثه در ساعت‌های شلوغی روز رخ داد و یکی از سنگ‌های بزرگ نمای ساختمان که به‌درستی نصب نشده بود، از ارتفاعی بالا سقوط کرد. در نتیجه، یک مرد میانسال که در حال عبور از پیاده‌رو بود، به شدت آسیب دید و جان خود را از دست داد. این حادثه همچنین به شیشه‌های مغازه‌ها و خودروهای اطراف خسارات مالی وارد کرد. اگر پیچ و رولپلاک نما در مشهد تا حدی جدی گرفته می شد به طور قطع این اتفاق تلخ رخ نمی داد!

جزئــیات پــرونده:

• علت ریزش: بررسی‌های اولیه نشان داد که به دلیل نصب نادرست سنگ نما، اتصالات فولادی ضعیف شده بودند و در نتیجه فشار ناشی از باد شدید، سنگ از محل خود جدا شد. علاوه بر این، سنگ‌های نما به دلیل استفاده از مصالح بی‌کیفیت و عدم بررسی دوره‌ای آسیب‌دیده بودند.
• تلفات: یک کشته و خسارات مالی فراوان.
• مسئولیت: مهندس ناظر پروژه، پیمانکار و صاحب مجتمع تجاری به دلیل عدم رعایت استانداردهای نصب سنگ و عدم نگهداری مناسب از نما مسئول شناخته شدند.
• نتیجه: در این پرونده، دادگاه حکم به پرداخت دیه به خانواده قربانی و جبران خسارات وارد شده به مغازه‌ها و خودروها صادر کرد. شهرداری مشهد نیز به دلیل عدم نظارت بر ایمنی ساختمان‌ها جریمه شد.

۴. پرونده ریزش سنگ نما در کرج (ساختمان مسکونی در بلوار امام علی) – ۱۴۰۲

در یک حادثه دیگر در شهر کرج، یک ساختمان مسکونی که در حال بازسازی بود، دچار حادثه ریزش سنگ نما شد. در این حادثه، دو نفر از کارگران ساختمانی که در حال کار در محوطه ساختمان بودند، به شدت مجروح شدند. یکی از کارگران بر اثر برخورد سنگ‌های بزرگ با سرش، دچار ضربه مغزی شد و بعد از چند روز به علت شدت آسیب جان خود را از دست داد. (آیا اگر پیچ و رولپلاک نمای ساختمان در کرج جدی گرفته می شد این اتفاق رخ می داد؟!)

جزئــیات پــرونده:

• علت ریزش: در این حادثه، سنگ نما به دلیل استفاده از مواد اولیه بی‌کیفیت و عدم رعایت اصول فنی در نصب و تعمیرات سقوط کرد. علاوه بر این، کارگران به دلیل عدم استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب و نبود حفاظ‌های کافی در محل کار، در معرض خطر قرار گرفتند.
• تلفات: یک کشته و یک مجروح.
• مسئولیت: پیمانکار، مهندس ناظر، و کارفرما به دلیل رعایت نکردن استانداردهای ایمنی و عدم نظارت کافی مسئول شناخته شدند.
• نتیجه: در دادگاه، حکم به پرداخت دیه به خانواده کارگر متوفی صادر شد و همچنین پیمانکار و کارفرما به دلیل سهل‌انگاری در رعایت ایمنی و استانداردها، جریمه شدند.

راه کار جلوگیری از بروز خطرات ناشی از ریزش سنگ نما

همانطور که تا بدین جا متوجه شدید، ریزش سنگ نما یکی از مشکلات رایج در ساختمان‌های قدیمی و حتی جدید است که می‌تواند خطرات جانی و مالی زیادی را به همراه داشته باشد. دلایل مختلفی از جمله کیفیت پایین مصالح، اجرای نادرست، تغییرات آب و هوایی، زلزله و نشست ساختمان می‌توانند باعث شل شدن و در نهایت ریزش سنگ‌ها از نما شوند.

اما چنانچه به هر دلیلی پس از اتمام سنگ کاری متوجه شل شدگی و یا شاهد سقوط سنگ نما بودید، چه باید کرد؟! بهترین راه حل برای این موضوع بدون شک پیچ کردن سنگ نمای ساختمان دیوار است. با انجام این کار تک تک سنگ ها به ملات پشت خود توسط پیچ محکم شده و دیگر شاهد این معضل نخواهید شد.

در واقع حتی اگر هنوز هم شاهد ریزش یا شل شدگی در نمای سنگی ساختمان خود نمی باشید باز هم برای پیشگیری می توانید دست به این اقدام بزنید. چرا که قیمت پیچ و رولپلاک نمای ساختمان آن قدر کم و به صرفه هست که شما را در قبال هزینه های خیلی بیشتر مصون بدارد.

سقوط سنگ نما در کلان شهرهای ایران به دلایل مختلف بیشتر از شهرهای کوچک می باشد. به طبع امکان بروز تلفات جانی و مالی نیز در این شهر ها به دلیل ازدحام جمعیت و زیاد بودن این اتفاق تلخ، بیشتر خواهد شد. شرکت ما به طور تخصصی به انجام کار پیچ و رولپلاک نما در تهران و کرج و تمامی نقاط این دو استان می پردازد.

انجام این کار توسط شرکت ما با بهترین کیفیت و متریال استاندارد انجام می شود. در ضمن تمامی پرسنل بیمه بوده و قبل از شروع کار قرارداد منعقد می گردد. برای اطلاع بیشتر در این خصوص می توانید مقاله نمونه قرارداد پیچ و رولپلاک نمای ساختمان را مطالعه نمایید.

امروزه پیچ و رولپلاک نمای ساختمان بدون داربست بوده و دیگر نیازی به هزینه های هنگفت و خطرات احتمالی آن نخواهد بود.
پیچ رولپلاک نما با طناب یا راپل روشی است که جایگزین داربست شده است. در این روش راپل کارها از نمای ساختمان توسط طناب های مخصوص آویزان شده و به انجام کار می پردازند.

نتیجه‌گیری: مسئولیت ریزش سنگ نما و اهمیت پیچ و رولپلاک

ریزش سنگ نما، یک مسئله جدی است که می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری از جمله خسارات مالی و جانی به همراه داشته باشد. از این رو، تعیین مسئولیت در این زمینه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

مسئولیت ریزش سنگ نما می‌تواند متوجه مالک ساختمان، پیمانکار، طراح، ناظر و سایر افراد دخیل در ساخت و نگهداری ساختمان باشد. این مسئله به عوامل مختلفی از جمله نوع قرارداد، قوانین و مقررات ساختمانی، شرایط قراردادی و همچنین دلایل فنی ریزش سنگ بستگی دارد.

پیچ و رولپلاک سنگ نما به عنوان یکی از موثرترین روش‌ها برای جلوگیری از ریزش سنگ، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. این روش با ایجاد یک اتصال مکانیکی قوی بین سنگ و دیوار، از جدا شدن سنگ‌ها و سقوط آن‌ها جلوگیری می‌کند.

در نتیجه می‌توان گفت:

• مسئولیت‌پذیری: تمامی افراد دخیل در ساخت و نگهداری ساختمان مسئولیت دارند تا با رعایت استانداردها و مقررات، از بروز حوادث ناشی از ریزش سنگ نما جلوگیری کنند.
• اهمیت پیچ و رولپلاک: پیچ و رولپلاک به عنوان یک روش فنی و مهندسی، می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ریزش سنگ نما را کاهش دهد.
• تعمیرات و نگهداری: انجام تعمیرات و نگهداری دوره‌ای از نما، از جمله بررسی و تعویض پیچ و رولپلاک‌های آسیب دیده، ضروری است.

در نهایت، برای جلوگیری از بروز حوادث ناشی از ریزش سنگ نما، همکاری و هماهنگی بین مالکان، پیمانکاران، طراحان، ناظران و سایر افراد دخیل در ساخت و نگهداری ساختمان، ضروری است. همچنین، استفاده از روش‌های فنی و مهندسی مانند پیچ و رولپلاک، می‌تواند به ایمن‌تر شدن ساختمان‌ها کمک کند.

توصیه می‌شود:

• مالکان: به طور مرتب نما ساختمان خود را بررسی کرده و در صورت مشاهده هرگونه ترک خوردگی، شل شدگی یا تغییر رنگ، نسبت به تعمیر آن اقدام کنند.
• پیمانکاران: از مصالح با کیفیت استفاده کرده و اجرای کار را به صورت اصولی و با رعایت استانداردها انجام دهند.
• طراحان: طرح‌هایی را ارائه دهند که ایمنی و دوام نما را تضمین کند.
• ناظران: به طور مرتب بر اجرای کار نظارت کرده و از رعایت استانداردها اطمینان حاصل کنند.

با رعایت این موارد می‌توان از بروز حوادث ناشی از ریزش سنگ نما جلوگیری کرده و ایمنی ساختمان را افزایش داد.